 | google certified |
Zoeken
Home
Vorige pagina
Je bent op:
Voeding
 | Zout is het gezonde geschenk van de natuur. |
Zout is het enige mineraal ter wereld dat we in de pure vorm gebruiken.
Zout is al duizenden jaren onmisbaar voor wie lekker wil eten. Homerus noemde het een goddelijke substantie en typeerde landen waar geen zout in het eten werd gebruikt als 'arm'. Zout kan voedsel conserveren, versterkt de smaak en maakt, toegevoegd aan het kookwater, de kleur van groenten helder. Daarnaast is zout ook een essentieel voedingsproduct voor ons lichaam.
We hebben zout nodig, omdat het helpt bij het regelen van vocht in het lichaam, transport van voedingstoffen, het prikkelen van zenuwen en het samentrekken van spieren.
- De scheikundige naam van zout is natriumchloride, een gram keukenzout bestaat uit 0,4 gr natrium en 0,6 gramn chloor. Ons lichaam heeft deze stoffen in kleine hoeveelheden nodig om goed te functioneren. Natrium helpt ons om het lichaamsvocht en de zuurgraad te regulieren. De stof is ook belangrijk voor de werking van de cellen, in het bijzonder de cellen die in de zenuwen en spieren zitten. Chloor is belangrijk voor de spijsvertering en houdt tevens het zuurgraadniveau op peil.
- Het reguleert onze mineralen- en vochthuishouding, de nieren hebben het nodig om ons lichaam te zuiveren, het stabiliseert de bloedsuikerspiegel, het houdt het melatonine- en serotoninepeil in de hersenen in evenwicht(bevorderlijk voor een positief gevoel) en je schijnt er zelfs kalm van te worden en goed door te slapen. Wie voor het slapengaan een groot glas water drinkt een een paar korrels grof zeezout op de tong laat smelten, slaapt diep en rustig.
- Een minder bekende functie is het verteerbaar maken van oliën en vetten. Voor datzelfde doel produceert de lever gal. En nog iets; zonder zout in de voeding worden vetten en de vetoplosbare vitaminen A,D,E en k niet goed opgenomen.
- Per dag hebben we ongeveer 6 gram zout nodig en we hoeven ons doorgaans geen zorgen te maken of we die hoeveelheid binnenkrijgen. Doordat zout aan veel bewerkte producten, van soep tot pizza en van kaas tot brood, in ruime hoeveelheden wordt toegevoegd, eten we soms het dubbele daarvan. Slecht 30% van de hoeveelheid zout, die we consumeren wordt door ons zelf toegevoegd aan ons eten, de overige 70% zit er al in. Wie op zijn zoutinname wil letten doet er dus in de eerste plaats goed aan om zo puur mogelijk te koken en te eten, en zo min mogelijk bewerkte of kant en klare producten te gebruiken.
Adviezen voor de volksgezondheid
- De meeste gezondheidsinstanties in Nederland, waaronder het Voedingscentrum en de Hartstichting, hanteren als richtlijn maximaal 6 gram zout per dag. De Wereldgezond-heidsorganisatie (WHO) adviseert om maximaal 5 gram zout per dag te eten. Volgens andere deskundigen zou de werkelijk veilige bovengrens echter zelfs ruim het dubbele zijn van wat de huidige richtlijnen aangeven, namelijk 12,5 gram zout (ruim drie theelepels) per dag. Ook bij deze dagelijkse zoutinname zou de kans op hoge bloeddruk en hartziekten niet verhoogd zijn.
- Volgens Martin O'Donnell, co-auteur van de studie, is er geen overtuigend bewijs dat mensen met een gemiddelde natriuminname van onder de vijf gram hun inname moeten verlagen.
- De aanbevelingen lopen dus nogal uiteen. Behalve de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH) bestaat er ook nog de term adequate inname. Dit is de hoeveelheid die nodig is om de verliezen via onder andere urine en zweet onder normale omstandigheden aan te vullen. Hiervoor heb je ongeveer 1 tot 3 gram zout nodig.
- Bij de liefst 90.000 deelnemers aan hun onderzoek kwam een hogere kans op beroertes pas in beeld bij wie exorbitant veel zout gebruikt. Dat niet alleen: zout lijkt zelfs ietwat te beschermen tegen hartfalen, schrijft het team onder leiding van Andrew Mente in het vermaarde vakblad The Lancet. Maar niet iedereen is overtuigd.
- Het nieuwe onderzoek pleit voor meer dan een verdubbeling van de zoutlimiet die de Wereldgezondheidsorganisatie nu adviseert: van 5 gram per dag naar ongeveer 12.
- Adviezen voor de volksgezondheid moeten gebaseerd zijn op het beste bewijs. Onze bevindingen tonen aan dat interventies om natriuminname te verlagen zich vooral moeten richten op mensen die meer dan vijf gram per dag consumeren en moeten samengaan met adviezen voor het gehele voedingspatroon zoals de consumptie van groente en fruit.
Tijd om na te denken met zoutgebruik
- Een snufje hier, een snufje daar. Zonder dat we het doorhebben eten we meer zout dan we denken. Tachtig procent van het zout dat we binnenkrijgen, komt zelfs uit het eten en drinken dat we kopen. Zonde, want te veel zout is niet gezond. Zout hoort op een frietje en strooien we soms zelfs over een maaltijd voordat we het geproefd hebben. En dan hebben we het nog niet eens over het zout in pakjes en zakjes. Merendeel van de Nederlanders, 85 procent, eet te veel zout. Vrouwen eten gemiddeld 7,5 gram zout per dag en mannen ruim 10 gram. Terwijl de maximale aanbevolen hoeveelheid 6 gram is. Minder zout eten, is altijd een goed idee. Het vermindert het risico op hart- en vaatziekten, een verhoogde bloeddruk en nierschade.
Stappenplan
Stap 1: proef voordat je strooit
Het is een belediging voor bijna iedere kok als je zout over een maaltijd strooit voordat je het geproefd hebt. Wie zegt dat het een snufje zout nodig heeft? Proef daarom eerst en beslis dan pas of je naar het zoutvaatje grijpt.
Stap 2: Eet meer groente en fruit in plaats van bewerkt voedsel
Kook zoveel mogelijke met verse producten. Een diepvriespizza, een zakje kruidenmix voor de nasi en een kant-en-klare soep zijn stuk voor stuk zoutbommen. Met één pizza zit je zelfs meteen aan de maximale aanbevolen hoeveelheid zout per dag. En strooi je een kant-en-klare kruidenmix over de nasi? Dan voeg je bijna drie gram zout aan je maaltijd toe. Niet gek dus dat tachtig procent van het zout dat we binnenkrijgen uit het eten en drinken komt dat we kopen. Probeer daarom zoveel mogelijk de pakjes, zakjes en potjes te laten staan. Want als je zelf kookt, ben je ook zelf de baas over de zoutpot. Kies voor vers en onbewerkt en duik iets langer de keuken in. Om een gezondere pizza te maken bijvoorbeeld.
Stap 3: Bekijk altijd het productetiket om te controleren hoeveel zout het product bevat
Het etiket van een product scannen, is de beste manier om te kijken hoeveel zout ergens in zit. Sinds december 2016 zijn fabrikanten verplicht om de hoeveelheid zout op de verpakking te vermelden. Laat je niet misleiden als er natrium in plaats van zout op het etiket staat. 1 gram natrium is 2,5 gram zout. In de supermarkt zijn genoeg zoutvervangers te koop, maar volgens de Nierstichting kun je deze beter laten staan. Ze bestaan alsnog voor de helft uit natrium en deze vervangers helpen je niet wennen aan de smaak van minder zout.
Stap 4: Vervang het door kruiden en specerijen
Gebruik kruiden, specerijen, knoflook en citroen in plaats van zout om uw gerecht op smaak te brengen. Het zout- en pepervaatje lijken het getrouwde stel op de eettafel. Voortaan blijven ze toch in het keukenkastje staan en maken ze plaats voor verse en gedroogde kruiden. Een gezond alternatief voor zout en ze geven je maaltijd ook nog eens meer smaak. Experimenteer met kruiden die je nog nooit hebt gegeten of maak eens je eigen Italiaanse kruidenmix met basilicum, oregano, peterselie en knoflookpoeder.
Stap 5: Geef het de tijd
Verminder geleidelijk aan uw zoutinname door aan iedere maaltijd iet minder zout toe te voegen. Kan het voor jou niet zout genoeg? Geef dan vooral niet te snel op als je maaltijden met minder zout flauw vindt smaken. Het duurt ongeveer zes weken voordat je smaakpapillen gewend zijn. Na een tijdje vind je maaltijden met veel zout waarschijnlijk zelfs vies smaken.
Tijd om er eens wat dieper in te duiken!
Wat is zout
De naam 'zout' wordt over het algemeen gebruikt om de stof natriumcloride of NaCl mee te benoemen en wordt in veel voedingsmiddelen gebruikt als smaakmaker of conserveermiddel. Ongeveer 90% van de Nederlandse bevolking krijgt dagelijks te veel zout binnen. Keukenzout bestaat voor minimaal 95 procent uit natriumchloride (NaCL) en dat bevat vooral natrium. Keukenzout onttrekt mineralen aan je lichaam.
- In zeezout zitten daarnaast vele andere mineralen, waaronder magnesium, calcium, kalium, fosfaat en spoorelementen. Keltisch zeezout is veel beter voor je lichaam dan keukenzout. Van Keltisch zeezout kun je zelfs een drankje maken dat een 'sole' genoemd wordt. Een sole zou onder andere goed zijn voor je lichaam, je alerter maken, stress verminderen en helpen tegen astma. Het is een te lange lijst met positieve voordelen om allemaal op te noemen. Kortom, Als we de verhalen mogen geloven gaan we zonder het drinken van een sole of het gebruik van Keltisch zeezout gewoon dood.
Zoutwinning
Het keukenzout en het wat fijnere tafelzout dat je thuis in de kast hebt staan, komt in Nederland uit steenzout (uit ondergrondse mijnen). Hiervoor pompt men water in onderaardse steenlagen, het zout lost op en wordt vervolgens onder vacuüm ingedampt. Zout komt van nature voor in gesteente in de vorm van steenzout en in de zeeën als opgeloste stof. Steenzouten zijn miljoenen jaren geleden ontstaan door het opdrogen van zeeën of zoutwatermeren. Het zout dat is overgebleven na de verdamping van het water, ligt als laagjes opgeslagen in de bodem van de aarde. Grote hoeveelheden zout is te vinden bij de Oostenrijkse stad Salzburg. Nabij deze stad bevond zich 250 miljoen jaar geleden een enorm meer dat in de loop der tijd is opgedroogd en een dikke laag zout heeft achtergelaten in de rotsbodem. Salzburg heeft zijn rijkdom te danken aan het 'witte goud' dat in de Romeinse tijd een kostbaar goed was. Naast steenzout kan ook zeezout gewonnen worden. In grote ondiepe bassins worden miljoenen liters zout zeewater gepompt. Vervolgens doet de zon zijn werk die het water laat verdampen waarna een dun laagje zout achterblijft.
Zout in je lichaam
Zout of eigenlijk natrium speelt in ons lichaam een belangrijke rol bij het behouden van een goede vochtbalans. Daarnaast is het nodig voor het goed laten functioneren van ons zenuwstelsel.
Jodium
De gemiddelde Nederlander eet 9-10 gram zout per dag, terwijl het advies is niet meer dan 6 gram zout (2,4 gram natrium) binnen te krijgen. Het meeste zout komt uit brood, maar de voedingsindustrie voegt ook veel zout toe aan andere levensmiddelen. Te veel zout is niet gezond. Maar keukenzout heeft wel een gezonde toevoeging: jodium. Van dit mineraal dat goed is voor de schildklier krijgen veel Nederlanders te weinig binnen. Vandaar dat keukenzout en broodzout wordt verrijkt met jodium, te lezen op de verpakking of aan de naam (JOZO is jodiumhoudend zout). Als je geen brood eet, is het slim om gejodeerd zout te gebruiken. Andere voedingsmiddelen bevatten nauwelijks jodium, uitgezonderd zeevis.
En let op: alle bijzondere zoutsoorten in dit artikel bevatten geen of nauwelijks jodium.
Anders gezouten
In tegenstelling tot wat wel beweerd wordt, is kiezen voor Himalayazout of ander hip zout niet gezonder. Het bestaat net als gewoon zout ook grotendeels uit natriumchloride. En te veel daarvan is niet goed voor je nieren en hart. Het verschil is dat deze bijzondere zouten na winning niet geraffineerd worden. Daardoor blijven de van nature aanwezige mineralen, zoals calcium en magnesium, behouden. En dat geeft het zout voor fijnproevers een bijzondere smaak of heeft een andere kleur en is daardoor geliefd in de keuken en op tafel. Maar die kleine hoeveelheid mineralen (circa 5 procent) zet weinig zoden aan de dijk, want je gebruikt er immers maar heel weinig van. Kortom, het is leuk, staat heel culi maar voor je gezondheid kun je nog steeds het beste niet te veel zout gebruiken.
Veel koks hebben een voorkeur voor zeezout boven zogeheten steenzout(uit zoutmijnen) omdat daar niets aan toegevoegd is.
Malden-zout
Zo werken sommige restaurants met Malden-zout, knisperende piramidevormige zeezoutkristallen uit Engeland, die op traditionele wijze in moderne zoutpannen worden gewonnen en biologisch keurmerk hebben. Malden-zout is inmiddels ook in Nederlandse supermarkten te koop.
Fleur de sel
Het Franse fleur de sel, prachtige dunne vlokken met subtiele zoutsmaak, te koop in speciaalzaken, wordt op vergelijkbare wijze met de hand gewonnen. Dit noemt men de kaviaar onder de zoutsoorten en is vaak favoriet bij chefkoks. Dit zeezout wint men aan de oppervlakte van een zoutpan in Guérande in Frankrijk. Dat kan alleen bij de juiste weersomstandigheden, een bepaalde temperatuur van het water en zoutbalans in het water. Onder de ideale omstandigheden vormt zich aan de oppervlakte van het zeewater kortstondig een dun vliesje van zout. Dat wordt handmatig van het oppervlak geschept en gedroogd in de zon. Dit zout is te duur om mee te koken en gebruik je dus voor de finishing touch van een gerecht.
Khoisan fleur de sel
is een uniek niet gemalen zeezout afkomstig van de Westkust van Zuid-Afrika. Daar waar de schoonheid van de Zuid-Afrikaanse flora samenkomt met de zuurstofrijke en krachtige Zuid-Atlantische oceaan. Zeezout in zijn meest pure vorm, natuurlijk gefilterd.
. Via een 2000 meter dikke barriere van kalksteen, kwartszand, klei- en schelpdekbedden volgt Atlantisch zeezout zijn weg ondergronds naar een zoutmeer waar het levenskracht, zonne-energie en regeneratievermogen krijgt. Boviswaarde ligt beduidend hoger dan Himalayazout.
Keltisch zeezout is het meest mineraalrijke zout met 11%
Het derde mineraal in Keltisch zeezout is magnesium, wat juist een bloeddrukverlagende werking heeft. Zeezout met een natuurlijk grijze kleur. Het komt, net zoals Fleur de sel, uit de Guérandestreek. Het wordt met de hand gewonnen volgens oude Keltische tradities. Als het verder niet meer bewerkt wordt, houd je het Keltische zeezout over: zout met grote kristallen. Het is zelfs nog wat vochtig en kan daardoor niet zo goed in een zoutmolen. Er is ook gedroogd en gemalen Keltisch zeezout te koop.
Himalaya zout bevat ongeveer 3% aan mineralen.
Dit zout uit het Himalayagebergte is miljoenen jaren oud en ondergaat na winning geen enkele bewerking. Dit zuivere zout heeft een verfijnde en milde smaak, dankzij de sporen van verschillende mineralen en spoorelementen. Zowel in brokken, grof als gemalen verkrijgbaar.
Kalium zout
Dit is een zoutmengsel waarin een deel van de natriumchloride is vervangen door kaliumchloride. Daardoor bevat dit mineraalzout 66-70 procent minder natrium dan gewoon keukenzout. Kalium in dit zout verlaagt het bloeddrukverhogende effect van natrium. Te koop bijvoorbeeld als Jozo bewust of Lo Salt. Het smaakt iets bitter.
Koosjer zout
Dit zout is gecontroleerd door een rabbijn en mag daarom deze naam dragen. Het is een typisch Amerikaans product, want zout is altijd koosjer. Meestal is dit natuurlijk zeezout, maar het kan elk willekeurig zout zijn. In Engelstalige recepten kun je het tegenkomen. Grof zeezout is een prima vervanger van dit zout.
Perzisch blauw
Zout met een prachtig wit-blauwe korrel en een milde smaak. Het wordt gewonnen in een zoutmijn in Iran. Waar de kleur vandaan komt, is onbekend.
Rook zout
Rookzout is gemaakt door zeezout te roken op hout, zoals berkenhout of elzenhout. Daardoor heeft het een echte rooksmaak. Er is ook rookzout te koop waaraan geen hout te pas is gekomen, daarin doen kunstmatige reukstoffen het werk.
Zwart zout
Voor zwart lavazout wordt zeewater in Hawaii opgevangen in meren met zwarte lavastenen. Door die lavastenen is het decoratief zwart zout in grove kristallen.
Gourmet salts
Bijzondere, ambachtelijke gewonnen zoutsoorten, zoals het terracottakleurige alaca uit Hawai en Indiase Kala Namak-zout, zijn doorgaans alleen verkrijgbaar bij delicatessenwinkels en/of webshops. Er zitten subtiele smaakverschillen tussen en het zijn vooral de vorm en de kleur van de zoutkristallen die opvallen. Hoewel ze mineraalrijk zijn, heeft dat bij de kleine hoeveelheden waarin we het consumeren niet of nauwelijks effect op onze gezondheid.
Kala Namak
Zout met een unieke, zwavelachtige smaak is het zogenaamde Indiase zwarte zout. Het komt uit groeven aan de voet van de Himalaya. Dit zout is trouwens niet echt zwart, bij het malen wordt de kleur lichtroze.
Conclusie:
- Zet je bovenstaande zouten op tafel, dan kan dat inderdaad een ander accent aan je eten geven. Onthoud echter wel dat ook dit zout uiteindelijk gewoon zout is en teveel ervan dus slecht voor hart en nieren.
- Alternatieven voor wie op z'n gezondheid wil letten zijn er in de vorm van kruiden zout, een combinatie van zeezout met diverse groente- en kruidensoorten, dat door z'n uitgesproken smaak in kleinere hoeveeheden gebruikt kan worden.
- In Lo Salt, is 66% van de natrium vervangen door andere natuurlijke mineralen.
Alternatief gezond kruidenzout
-Herbamare Original van Vogel is een 100% natuurlijke smaakmaker die zich uitstekend leent voor het op smaak brengen van gerechten. Het bestaat uit zeezout en 14 verschillende verse biologische geteelde groenten, tuinkruiden en specerijen. Verder maken de als kelp bekende zeewieren, Herbamare tot een waardevolle en heerlijk smakende verrijking van de maaltijd. Het is ook nog eens goed voor uw lichaam. U hoeft er namelijk aanzienlijk minder van te gebruiken om dezelfde smaak te krijgen als met gewoon keukenzout. Verder maken de als kelp bekende zeewieren, Herbamare tot een waardevolle en heerlijk smakende verrijking van de maaltijd.
-Herbamare Original kruidenzout of pittig dankt zijn unieke smaak aan de verse, biologisch geteelde ingrediënten en de traditionele bereidingswijze. Het begint met de ambachtelijke winning van zuiver zeezout aan de Zuid-Franse Camarque. De biologische groenten en kruiden zijn afkomstig uit de Elzas. Direct na de oogst worden de groenten en kruiden met de hand schoongemaakt, gewassen en vers verwerkt. Zo blijven de waardevolle inhoudsstoffen en de volle smaak goed behouden. Vervolgens worden alle ingrediënten volgens origineel recept van Alfred Vogel verwerkt tot kruidenzout.
-Herbamare Original is glutenvrij en samengesteld uit 94% zeezout, 6% groenten en kruiden (selderij, prei, waterkers, ui, bieslook, peterselie, maggiplant, paprika, mierikswortel, knoflook, basilicum, marjolein, rozemarijn, tijm) en kelp. Bevat 93,7% natriumchloride. Afkomstig van 100% gecontroleerde biologische teelt.
Natuur Himalayazout  Keltisch zeezout | Voeding A. Vogel  Zoutmeter |
Bron:
- A.Vogel.nl
- Gezondheidsnet 2016
- LekkerGezond 2017
- VoedingNu 2018
- Trouw 2018
- Happinez
Nieuw soort oplosbaar plastic!
Wetenschappers ontwikkelen nieuw soort plastic dat vanzelf oplost in zeewater!
Lees verder op wistje dat.